Terra İlaç
Alerjik Rinit ve Ürtiker
Alerjik Rinit
Alerjik rinit; deri döküntüleri veya diğer alerjiler gibi vücudun bağışıklık sistemi duyarlılaşınca, genellikle ortamda bulunan ve çoğu insan için hiçbir soruna neden olmayan birşeye aşırı reaksiyon vermesi ile oluşur. Alerjik rinit sıklıkla saman nezlesi olarak da anılır.
Alerjik rinit, iki farklı biçimde görülür
Mevsimsel: Mevsimsel alerjik rinit belirtileri ilkbahar, yaz ve erken sonbaharda oluşabilir. Genellikle, havadaki küf sporları veya çim, ağaçlar ve yabani otlardan gelen polenlere alerjik duyarlılıktan kaynaklanır.
Perennial: Perennial alerjik rinit belirtileri yıl boyunca görülür. Genellikle toz akarları, hayvan kılı veya hamamböceği ya da küften kaynaklanır. Altta yatan ya da gizli gıda alerjileri nadiren yıllık nazal semptomlara neden olur.
Bazı insanlarda her iki rinit formu da görülür.
Belirtileri:
Burun akıntısı
Kaşıntılı gözler, ağız veya cilt
Hapşırma
Tıkanıklık veya konjesyon nedeniyle burunda doluluk hissi
Yorgunluk (genellikle nedeniyle burun tıkanıklığı sonucu kalitesiz uyku )
Tetikleyici Faktörler:
Çim, ağaçlar ve otlardan gelen polen gibi açık hava allerjenleri,
Hayvan kılı, toz akarları ve küf gibi kapalı ortam allerjenleri,
Sigara dumanı, parfüm ve egzoz gibi Tahriş edici ajanlar.
Allerjik rinit, hastaların yaşamını fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden olumsuz etkiler, çalışma hayatında sıkıntı yaratır. Hastaların yaşam kalitesi bozulur ve önemli oranda iş gücü kaybına sebep olur. Eğer semptomlar kontrol altına alınmazsa öğrenme ve uyku bozukluklarına da neden olur.
Tedavi
Tetikleyicilerden kaçınmak için evde ve davranışlarda değişiklikleri yapılmalıdır.
Yüksek polen dönemlerinde pencerelerin kapalı tutulması
Dışarıda iken gözlerin korunması için gözlük veya güneş gözlüğü kullanılması.
Toz akarlarına karşı koruyan yatak örtüleri kullanılması ve (eğer özellikle küf kokusu varsa) neme karşı önlem alınması.
Herhangi bir hayvan sevildiğinde ellerin yıkanması ve hayvan bakımının tercihen iyi havalandırılan bir alanda ya da dışarıda allerjisi olmayan bir kişinin yardımı ile yapılması.
Allerji semptomlarının tedavisinde dekonjestanlar, antihistaminikler, kortikosteroidler gibi ilaç ile tedavi yöntemleri ve immünoterapi yöntemleri uygulanmaktadır.
Ürtiker
Ürtiker; kurdeşen olarak da bilinir. Kırmızı, kabarık, kaşıntılı deri döküntüleridir ve bazen alerjik bir reaksiyon üreten ve allerjen adı verilen herhangi bir şey tarafından tetiklenebilir. Alerjik reaksiyon olduğunda vücut histamin denilen bir protein salar. Histamin salındığında kılcal damarlardan (küçük kan damarları) sıvı sızar ve bu sıvı deride birikerek döküntüye neden olur.
Ürtiker aşağıdakiler tarafından tetiklenebilir:
Bazı gıdalar,
Böcek ısırıkları ve sokmaları,
Kimyasallar, lateks gibi iritanlar (tahriş edici) ile temas,
Bazı ilaçlar, örneğin, ağrıyı tedavi etmek için kullanılan NSAİİ (steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar), ACE inhibitörleri gibi hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar,
Aşırı sıcaklar, güneş ışığı.
Akut Ürtiker veya Akut ürtiker
Semptomlar 6 haftadan daha az olduğunda akut ürtiker adını alır. Bu en yaygın görülen formdur. Akut ürtiker görülen hastaların yaklaşık % 25’inde anjioödem de derinin derin tabakalarında şişlik görülebilir.
Kronik Ürtiker
Eğer ürtiker semptomları 6 haftadan uzun sürerse kronik ürtiker adı verilir. Dermatologlar her 1000 hastanın birinde kronik ürtikerden yakınma olduğunu söylemektedirler. Çoğu uzmanlar sebebinin bağışık yanıtla ilişki olduğu konusunda hemfikirdirler. Bazı durumlarda kronik ürtikerlerin altta yatan bir oto immün hastalıkla (tiroid hastalığı ya da lupus gibi) ilişkili olabilir. Kronik ürtikeri olan hastaların % 50’sinde birlikte anjioödem de görülür.
Anjioödem ürtikere benzer fakat derinin derin tabakasında vuku bulur. Şişme nedeniyle yanma duyusu olur ve tipik olarak da yüz, boyun, parmaklar, ayakparmakları ve erkeklerde genital bölgede
olur.
Ürtikerin Belirtileri Nelerdir?
Şişme deri üzerinde kızarıklık olarak gösterir. Genellikle pembe veya kırmızıdır ve oval veya yuvarlak şekillidir ve boyutu birkaç mm’den birkaç cm’ye kadar değişebilir. Oldukça kaşıntılı olabilirler. Etrafları kırmızı bir halka ile çevrili olabilir.
Kaynaklar:
1. http://acaai.org/allergies/types/hay-fever-rhinitis, 2. Allerjik Rinitte Medikal Tedavi. Korkut N. MD Allerjiler Sempozyumu 15-16 Mart 2001, Istanbul, s. 95-104.
